KREDO GRAVAS

(Koncizigita versio de ĉi tiu artikolo aperis sur la paĝoj de la revuo MONATO ( Junio/2013) kaj estas kopirajto ©de www.monato.net )
 

Por la unua fojo en la historio de la Eŭropa Unio, la traktato de Lisbono 2007 oficialigis malfermitan kaj regulan dialogon inter eŭropaj institucioj, eklezioj, religioj kaj komunumoj de diversaj kredoj.

Spite la ĝeneralan percepton, ke religiaj kaj kredaj demandoj forestis de la eŭropa integriĝo, tamen estas konataj longedaŭraj kontaktoj inter religiuloj, politikistoj kaj eŭropuniaj ŝtatoficistoj ekde la Schuman-Deklaro de 1950 ĝis hodiaŭ.

Analizo de la religiaj kontaktoj faritaj dum tiu periodo malkaŝas, ke 120 grupoj reprezentantaj katolikajn, protestantajn, anglikanajn, ortodoksajn, judajn, islamanajn, hinduajn, budhanajn kaj framasonajn komunumojn dialogis kun la Eŭropa Komisiono.

Publikprivataj interrilatoj estas rezulto el personaj religiaj interesoj de politikistoj kaj oficistoj koncernataj en la trakto de eŭropa kunlaboro, kaj ne el sistema politiko pri religio. Malgraŭ la ĝenerala opinio, ke la romkatolika eklezio estis la unua apoganto de la traktado pri eŭropa integriĝo post la dua mondmilito fakte estis la ekumena movado dum la intermilita periodo kiu establis la unuan transnacian grupon por konsiderado de religio, formita de protestantaj kaj anglikanaj ekleziuloj kaj politikistoj konsilantaj ekleziojn pri eŭropa integriĝo.

Provaj rilatoj disvolviĝis el la decido de la Eŭropa Komisiono interrilati kun eklezioj kaj religioj en 1982. Tiuj interrilatoj fariĝis formalaj en 1990 post kiam la prezidanto de la Eŭropa Komisiono lanĉis publikan debaton.

Rezulte de tio, kreskanta numero de eklezioj kaj komunumoj de diversaj kredoj starigis oficejojn en Bruselo iniciatante la interrilatojn kun eŭropaj institucioj, kiu efektive okazis ekde 2007, kiam veraj instituciaj interrilatoj komenciĝis. La instituciigo stimulis regulajn publikajn kunsidojn inter altrangaj religiaj gvidantoj kaj eŭropuniaj oficistoj.

La Komisiono estas la nura eŭropa institucio rekte direktanta la interkredan dialogon, sed estas propono krei similan mekanismon en la Eŭropa Parlamento.

Kvankam religiaj demandoj restas sub la jurisdikcio de la eŭropuniaj naciaj ŝtatomembroj, tamen la kreskanta numero da oficejoj de religiaj institucioj ĉe la Eŭropa Unio estas indiko, ke la aferoj pri fido gravas sur la koridoroj de la eŭropaj institucioj kaj en la konstruado de la eŭropa politika sistemo.

DEMOKRATIA FATALO

(Koncizigita versio de ĉi tiu artikolo aperis sur la paĝoj de la revuo MONATO ( Junio/2013) kaj estas kopirajto ©de www.monato.net )

La ĉefaj demokratiaj ŝtatoj en la mondo spertas krizon de memfido. En 2013 tiu krizo pliintensiĝos precipe en Usono, Eŭropa Unio, Japanio kaj Hindio, landoj batalantaj kontraŭ administraj problemoj.

Oni povas trovi spurojn de tiu problemo dum la financa krizo en 2007-08. Okcidentaj demokratioj ankoraŭ baraktas kontraŭ kreskantaj ŝuldoj, deficitoj kaj malrapida ekonomia kresko. Troa fido al libera entreprenemo dum la dudek jaroj kiuj sekvis la falo de la muro de Berlino komencis ŝanceliĝi. Anstataŭe oni nun debatas pri politikaj sistemoj, kiuj ŝajnas neeblaj reagi al la severaj ekonomiaj problemoj.

En Usono politiko ne baldaŭ moviĝos en iun ajn direkton. Kvankam usonaj politikistoj amas pretendi, ke ili apogas dupartiecon tamen la realo estas tio, ke kongresa politiko fariĝis pri akra kaj ideologia, kaj politikistoj trovas pli malfacile kompromisi preter la partiaj principoj. Dum 2013 Usono strebos por formi koherajn politikajn programojn kaj por stimuli la revigligon de la ekonomia kreskado kaj traktado de la nacia ŝuldo. La negativa rezulto kondukos al la falo de la publika fido je alarmaj niveloj.

La etoso en Eŭropo ankoraŭ estos pesimisma. Nur la interveno de la Eŭropa Centra Banko povos eviti la disfalon de la komuna valuto eŭro. La ĉefaj ekonomiaj fortoj de Eŭropo ankoraŭ frontos problemojn. Francio, Britio kaj Germanio suferos pro recesio dum 2013. Intertempe, Italio kaj Hispanio baraktos kontraŭ striktaj severecprogramoj.

La Eŭropa krizo etendiĝos de ekonomio al politiko. Klopodoj akcepti monan kaj politikan unuiĝon per la kreado de pli granda eŭropunia buĝeto kaj strikta centra kontrolo pri naciaj fiskaj politikoj puŝos politikistojn sub la lupeon de la publika opinio, precipe en landoj kun kreskanta malinklino al eŭropa integriĝo.

Multaj okcidentaj politikistoj studis la situacion de Japanio, kie la krevo de la financa kreskego portis du jardekojn da malrapida ekonomia disvolviĝo kaj kreskantan publikan ŝuldon. Dum tiu periodo en Japanio plimultiĝis la serio da reformigaj politikistoj el kiuj ĉiuj fiaskis en la serĉado por trovi la solvon de la fundamentaj problemoj de la lando. Ĉi tiu deprima modelo daŭros dum 2013.

Hindio ŝatas fanfaroni pri la grandeco de sia demokratio kiel la plej granda en la mondo, sed abomenas neglektojn de siaj politikistoj. En 2012 la malneta enlanda produkto (MEP) malrapidis je 6% en la lando aspiranta duoblaciferan kreskon. Kolero kontraŭ korupto pliintensiĝas. Tamen en 2013 Hindio probable estos la plej sukcesa inter la aliaj ambiciaj demokratioj en la progresigo de ekonomiaj reformoj.

La Mezoriento, konsiderata la granda espero por la tutmonda demokratio sekve de la araba printempo, portas por 2013 neklaran mesaĝon. Ekonomiaj problemoj, floranta violento kaj la ribelo de islamaj aktivistoj en Egipto, Libio kaj Tunizio revigligos la diskuton pri tio, ke la regiono ankoraŭ ne estas preta por demokratia vivo.

En la sinsekvo de okazoj de la jaroj 1930aj kaj ne tre intense dum la 1970aj la mondaj demokratioj perdis sian memfidon kaj aŭtokrataj alternativaj reĝimoj gajnis prestiĝon. Se tio tre malverŝajne reokazos en 2013 ĉar la du plej aŭtokrataj potencoj en la mondo ankaŭ frontas kreskantajn problemojn.

En Rusio, konsiderata de kelkaj duondemokratio, la registaro frontas, almenaŭ en la grandaj urboj, popolajn protestojn kiuj rifuzas formorti. Dume, nova ĉina gvidantaro enposteniĝis sed nur post periodo de malfermita grupinterna batalado en la pinto de la komunista partio, kiu evidentigis la nestabilecon, obskurecon kaj mankon de legitimeco de la ĉina politika sistemo.

Resume, kvankam la mondaj ĉefaj demokratioj suferos alian malfacilan jaron dum 2013, tamen ili ankoraŭ blufos pri siaj interna stabileco kaj ekstera legitimeco, kiuj kaŭzos envion al la aŭtokratoj en Pekino kaj Moskvo.

ETULOJ EN INTERRETO

(Koncizigita versio de ĉi tiu artikolo aperis sur la paĝoj de la revuo MONATO ( Majo/2013) kaj estas kopirajto ©de www.monato.net )

 

Laŭ raporto de OFCOM, la brita reguliga agentejo pri brodkasto kaj aliaj komunikiloj, 37% de la britaj infanoj en la aĝoj de 3 ĝis 4 uzas interreton por retumi, ludi videoludojn kaj spekti filmojn.

 

La statistikoj estas parto de pionira studo pri uzo de komputiloj fare de infanoj en antaŭlerneja aĝo. Oni ankaŭ trovis, ke infanoj pasigas pli ol ses horojn semajne ludante videoludojn.

La adopto kaj uzo de diversaj aŭdvidaĵoj kreskas je rapida paŝo inter infanoj, precipe la posedo de plurfunkciaj telefonoj kaj la sendado de tekstmesaĝoj (SMS). Kelkaj gepatroj strebas akompani la teknologian evoluon uzatan de siaj geinfanoj kaj ne komprenas kiel fari por protekti ilin kontraŭ la danĝera misuzo de komunikiloj.

La raporto ankaŭ malkaŝis, ke kreskanta nombro da antaŭadoleskaj gejunuloj aperigas siajn personajn informojn sur interkonaj retejoj kiel Fejsbuko, kaj infanoj inter la aĝoj de 8 ĝis 11 sendas averaĝe 41 tekstmesaĝojn semajne, kaj konstatis, ke knabinoj sendas tiom pli da mesaĝetoj, ol knaboj.

Alia konstato de la raporto estis, ke interreto nun transprenas televidon kiel ĉefa influhava rolanto en la ĉiutaga vivo de infanoj. Por la unua fojo gejunuloj inter la aĝoj de 12 ĝis 15 pasigas tiom da tempo retumante, kiom da spektante televidprogramojn, entute 17 horojn semajne. Tio eble devenas de la fakto, ke nun du trionoj de la gejunuloj en la aĝogrupo de 12 ĝis 15 posedas plurfunkciajn telefonojn, kaj por ili poŝtelefonoj estas pli gravaj ol aliaj komunikiloj, inkluzive de televido.